Baba Wanga, lub po prostu Babcia Wanga, urodziła się 31 stycznia 1911 roku w macedońskiej Strumicy, wówczas należącej do Imperium Osmańskiego. Jej pełne imię brzmiało Wangelija Pandewa Dimitrowa. Była jedyną córką swoich rodziców. Matkę Wanga straciła wcześnie, a ojca – aktywistę Wewnętrznej Macedońskiej Organizacji Rewolucyjnej – widywała rzadko, gdy w trakcie I wojny światowej wciągnięto go do bułgarskiej armii. Rosła pod opieką sąsiadów i niczym nie wyróżniała się spośród rówieśników. Urodziła się jako wcześniak i zmagała się z problemami zdrowotnymi. Bawiąc się, często odgrywała rolę lekarza, oferując innym “lecznicze” trawy i zioła.
Wangelija wyrosła w skrajnej biedzie. Po przyłączeniu Strumicy do Serbii w 1919 roku, jej ojciec został aresztowany za swoją separatystyczną działalność, a następnie pozbawiony większości dobytku. Na skutek tej biedy, w 1923 roku zabrał on córkę do swojego rodzinnego Nowego Seła.
Utrata wzroku – narodziny daru
Właśnie tam Wanga traci wzrok, mając zaledwie dwanaście lat. Jej własna relacja mówi o gwałtownej wichurze, która spotkała ją z dala od domu. Wiatr był tak silny, iż uniósł Wangę w powietrze, rzucając ją w pole, a następnie raniąc jej oczy kurzem, piaskiem i kamieniami. Została odnaleziona po długich poszukiwaniach. Świadkowie następnie opisywali, iż jej oczy były boleśnie zalepione brudem, a dziewczyna nie mogła ich otworzyć.
Ojciec Wangi nie miał możliwości finansowych, by wyleczyć oczy córki. Prowizoryczna terapia doprowadziła do stopniowej i całkowitej ślepoty. Miał to być punkt zwrotny w życiu Wangi, która podobno od tego momentu zaczęła doświadczać paranormalnych zjawisk. Chociaż jej zdolności rozsławiły się dopiero osiemnaście lat później, już jako dziecko zwróciła na siebie uwagę. Pomogła ona bowiem odnaleźć ojcu skradzioną owcę, tłumacząc później, iż miejsce, w którym ją przetrzymywano, przyśniło jej się.
Nostradamus z Bałkan
Rok 1941 był momentem, w którym Wanga zaczęła przyciągać tłumy. Początkowo ściągali do niej ludzie, którym pomagała odnaleźć zaginionych w trakcie wojny bliskich. Później również zaczęła diagnozować choroby i wskazywać lekarzy, którzy byliby w stanie pomóc choremu.
W ten sposób Wanga poznała swojego męża Dimitra Guszterowa, któremy pomogła odkryć morderców jego brata w zamian za obietnicę, iż nie będzie on szukał zemsty. Ślub wzięli w 1942 roku i żyli razem do jego śmierci w 1962 roku. Nigdy nie doczekali się dzieci.
Choć prawdziwą sławę Wanga zdobyła dopiero z końcem II wojny światowej, już w jej trakcie odwiedzały ją nawet największe figury. 8 kwietnia 1942 roku odwiedził ją car Borys III, przedostatni bułgarski monarcha. Źródła nie mówią wiele ani o powodzie jego wizyty u Wangi, ani o jej przebiegu.
Wiadomo jednak, że prorokini przewidziała Borysowi śmierć w roku 1943 informując, że nad bułgarskim dworem zawisną „czerwone flagi”. Monarcha faktycznie zmarł w roku 1943, a dokładnie 28 sierpnia, niedługo po spotkaniu z Adolfem Hitlerem, podczas którego sprzeciwił się on deportacji bułgarskich Żydów. Zapiski w dziennikach nadwornych lekarzy jednoznacznie sugerują otrucie, a autopsja Borysa III miała wykazać w jego ciele obecność trucizny.
Popularność Wangi osiągnęła taki poziom, że komunistyczne władze podjęły decyzję o formalnej regulacji jej “usług”. W latach siedemdziesiątych Wandze przyznano państwową emeryturę, a także odgórnie wyznaczono cenę za wizytę u prorokini. Dodatkowo, w latach siedemdziesiątych z Wangą zaprzyjaźniła się Liudmiła, córka Todora Żiwkowa, ówczesnego Sekretarza Generalnego bułgarskiej partii komunistycznej. Uważa się, że od tego momentu Wanga była niejako pod protekcją komunistycznych władz, a co odważniejsze teorie mówią, że nawet pozostawała pod wpływem manipulacji ówczesnych służb bezpieczeństwa.
Wanga większość swojego życia spędziła w Petriczu, a ostatnie lata w Rupitach. Również w Petriczu Wanga spędziła swoje ostatnie dni. Odmówiła ona operacji oraz leczenia raka piersi, co w konsekwencji, doprowadziło do jej śmierci w miejscowym szpitalu 11 sierpnia 1996 roku. Pochowano ją w pobliżu ufundowanego przez nią kościoła niedaleko jej domu w Rupitach. Jej pogrzeb przyciągnął tłumy, w tym niemałe grono najróżniejszych dygnitarzy.
Cerkiew w Rupite; Źródło: commons.wikimedia.org
Przepowiednie o losach świata
Swój dar przepowiedni Baba Wanga tłumaczyła obecnością niewidzialnych istot o nieznanym pochodzeniu. Wyjaśniała, że życie odwiedzających jej osób przypomina dla niej projekcję filmu od narodzin do śmierci. Podkreślała również, że zmiana przeznaczenia danej osoby jest poza jej możliwościami.
“Ofiarą” trafnej przepowiedni Baby Wangi miała być jugosłowiańska piosenkarka Silvana Armenulić. Mówi się, że w ostatnich latach swojego życia zdradzała ona wyjątkowy lęk przed śmiercią oraz obsesję na punkcie swojego przeznaczenia, co też doprowadziło w 1979 roku do jej spotkania z bułgarską mistyczką. Nie było ono przyjemne: Wanga miała, praktycznie cały czas, siedzieć odwrócona do Silvany plecami, bez bodajże jednego słowa skierowanego do ówczesnej gwiazdy estrady. Dopiero po długich momentach spędzonych w ciszy, prorokini się odezwała, mówiąc:
“Nie musisz płacić. Nie chcę z Tobą rozmawiać. Nie teraz. Idź i wróć za trzy miesiące. Czekaj. Tak naprawdę, nie będziesz mogła wrócić. Idź, idź. Jeśli możesz wrócić za trzy miesiące, wróć”.
Silvana Armenulić zginęła dwa miesiące później w wypadku samochodowym niedaleko serbskiej miejscowości Kolari.
Jednak tym, co przydało Wandze najwięcej sławy, były jej przepowiednie dotyczące światowych wydarzeń. Przypisuje się jej, między innymi, przepowiednie dotyczące upadku ZSSR, zatonięcia okrętu podwodnego Kursk czy katastrofy w Czarnobylu. Wielokrotnie cytuje się jej słowa z 1989 roku, które następnie zinterpretowano jako zapowiedź ataków na World Trade Center z 2001. roku: “Groza, groza! Amerykańscy bracia padną pod atakiem stalowych ptaków. Wilki wyć będą w zaroślach i poleje się niewinna krew”.
Dom Baby Wangi w Petriczu; Źródło: commons.wikimedia.org
Według dziennikarza Dimitriego Gaczewa, Wanga przepowiedziała również syryjski konflikt, a nawet sprecyzowała okoliczności jego zakończenia: “Pokój przyjdzie, gdy upadnie Damaszek, a Biblia mówi, że nie zostanie z niego kamień na kamieniu. Rosjanin przyjdzie i uratuje nas wszystkich”.
Prorosyjskie akcenty wielokrotnie przewijały się w przepowiedniach Wangi. Mówi się, że już w 1979 roku przepowiedziała ona nadejście “wielkiego rosyjskiego przywódcy”. “Wszystko stopnieje jak lód przed chwałą Władimira i pozostanie jedynie chwała Rosji. Rosja nie tylko przetrwa, ona zdominuje świat”.
Kontrowersje i opinie sceptyków
Przepowiednie, które przypisuje są Wandze, są liczne, od tych najbardziej osobistych, do tych dotyczących wydarzeń o światowej randze. Jednakże, jak to zwykle ma miejsce w przypadku osób określanych prorokami lub mistykami, kontrowersje są nie mniej liczne.
Wanga była osobą niepiśmienną, przez co wszystkie jej przepowiednie są zapisem słów usłyszanych przez osoby przebywające w jej otoczeniu. W ostatnich latach swojego życia Wanga otaczała się gronem osób, które opiekowały się nią oraz dbały o jej spuściznę, między innymi poprzez założenie poświęconej jej fundacji.
Grób Baby Wangi w Rupite; Źródło: commons.wikimedia.org
Wiele z tych najbliższych Wandze osób kilkakrotnie negowało krążące w prasie, a później Internecie, informacje na temat prorokini. Przykładowo, podważa się, jakoby Wanga kiedykolwiek wypowiadała się na temat zatonięcia Kurska, co przecież miało być jedną z jej najpopularniejszych przepowiedni.
Tego jednak nie dość. Sceptycy podkreślają, iż o znacznej części “przepowiedni” przypisywanych Wandze jej zwolennicy przypominają sobie już po konkretnych wydarzeniach, co pozwala na naciągnięcie interpretacji słów, które równocześnie mogły wcale nie zostać wypowiedziane.
Sama Wanga wzbudzała kontrowersjе jeszcze za życia. Mimo że do jej domu ściągali ludzie z krajów tak odległych, jak Japonia, to jej najbliższe otoczenie pozostawało wyjątkowo negatywnie do niej nastawione.
W artykule z 1995 roku, Stephen Kinzer przywołuje słowa jednej z mieszkanek Petricza, w którym przez wiele lat żyła Wanga.
“Tutejsi ludzie jej nie wierzą. Ona tylko patrzy na Ciebie, pyta, co Ci jest, a potem powtarza wyuczone zdania. Wiele z tego, co robi, robi dla pieniędzy. Mówi wulgarnie. Używa słów, które nie przystoją kobiecie, a już szczególnie kobiecie bogobojnej”.
Co oznacza to dla osób zainteresowanych historią Wangi?
To, że jak każdy prorok, znachor, mistyk Wanga ma swoich zwolenników, fanów zjawisk paranormalnych. Ma ona również sceptyków i przeciwników, którzy dociekać będą prawdy na temat jej przepowiedni.
Bez względu jednak na to, czy w przepowiednie wierzycie, czy nie – Baba Wanga to dla świata bułgarski Nostradamus, a jej domy w Petriczu i Rupite to punkty oblegane przez turystów, zamienione w muzea i miejsca kultu. Jeśli kiedykolwiek znajdziecie się w tej części Bułgarii – rozważcie wizytę, która zbliży Was do tego, mimo wszystko, ważnego elementu bułgarskiej kultury.
