Sukces projektów Yugoton i Yugopolis pokazał jak bliska jest Polakom muzyka bałkańskich artystów. Projekt stworzono jako pewien hołd dla nieistniejącej już jugosłowiańskiej wytwórni płytowej Jugoton, wydawcy takich płyt takich zespołów jak Idoli, Bijelo Dugme czy Električni Orgazam. Te piosenki na stałe wpisały się w ramówki stacji radiowych. Kayah i Bregović sprzedali w Polsce ogromną ilość płyt, bardzo mocno popularyzując tym samym bałkański folk, warto jednak wiedzieć, że również popowe utwory mają swoje korzenie w Serbii lub Chorwacji. Mimo tego, że często znamy ich teksty na pamięć, nie zdajemy sobie sprawy jak brzmią oryginalne wersje w wykonaniu takich artystów jak Bajaga czy Darko Domijan.
Muzyka bałkańska nie wzięła się w Polsce znikąd. Jeszcze w okresie PRL przyjeźdżały do nas znane, jugosłowiańskie zespoły jak na przykład Bijelo Dugme. Z jednej takie wizyty pozostała nawet mała pamiątka:
Bijelo Dugme w Polsce (1977)
Osoby spostrzegawcze bez problemu wypatrzą na nagraniu młodego Gorana Bregovića, który wróci do Polski, by nagrać słynną płytę z Kayah i na zawsze wpisać się w polski repertuar wesleno-zabawowy.
Z południa czerpiemy też piosenki zdecydowanie bardziej nostalgiczne niż buczące od trąb “Prawe do lewego”. Po usłyszeniu słów “Żałuję, że Cię znałam, żałuję, że kochałam” od razu na myśl przychodzi nam Ewelina Flinta, z kolei Serbowie słyszą “Ti znas da bicu sama,da mislicu o nama” i przed oczami mają Anę Stanic.
Ana Stanic – Sama
Ewelina Flinta – Żałuję
Mieszanie muzyki z polityką to nie tylko polska przypadłość. Nie tak dawno bułgarski muzyk i showman Slawi Trifonow domagał się wprowadzenia…. jednomandatowych okręgów wyborczych. Tymczasem Paweł Kukiz ma nieco doświadczenia z bałkańską, choć nie bułgarską muzyką. Śpiewał piosenkę o budzącym się mieście…
Yugopolis i Paweł Kukiz – Miasto budzi się
….podczas gdy w oryginale zespół Parni Valjak śpiewa o życiu i miłości.
“Moje sztandary – ich zawsze ten sam kolor
Pod nimi miłość panuje
Moje sztandary – nigdy w połowie masztu
Miłość nie na sprzedaż jest”
Parni Valjak – Zastave
A tutaj efekt spotkania obydwu artystów:
Weselny hit “Żono moja” rozbrzmiewa na wielu polskich imprezach wykonywany przez takie gwiazdy disco polo jak Masters czy Bayer Full. Wiele osób przeżywa duże zaskoczenie, gdy dowiaduje się, że nie jest to nasz rodzimy przebój, a cover utworu “Ženo moja, srce moje” którego autorem jest Darko Domijan. W przeciwieństwie do poprzedniego zestawienia, w tym wypadku tekst jest zdecydowanie podobny.
Masters – Żono moja
Darko Domijan – Ženo moja, srce moje
Kolejnym znanym wszystkim Polakom przebojem jest “Mój przyjacielu” wykonywany przez Gorana Bregovićia i Krzysztofa Krawczyka. Inspiracją był utwór grupy Bajaga i Instruktori, stworzony na potrzeby filmu “Ni na nebu, ni na zemlji”, “Moji drugovi”. W polskim przekładzie Krawczyk śpiewa o niewdzięcznym przyjacielu który zdradził. Wersja Bajagi odwrotnie, opowiada o silnej i trwałej męskiej przyjaźni oraz o poleganiu na swoich przyjaciołach.
“I przy kieliszku i w miłości i na wojnie.
[…]Obyśmy w zdrowiu dożyli setki.
Oby wina i śpiewu nam nie zabrakło i niech Opatrzność nad nami czuwa.
Kobiety najlepsze niech zawsze przy nas trwają,
bo życie jest krótkie, przemija w okamgnieniu.”
Krzysztof Krawczyk & Goran Bregovic – Moj przyjacielu
Bajaga i Instruktori – Moji drugovi
