To już historia: chronologia wydarzeń
31 października aerobus А321, należący do linii lotniczej „Kogałymawia”, wystartował z lotniska w Szarm el-Szejku o godzinie 6.51 według czasu moskiewskiego. Po 20 minutach lotu samolot zniknął z radarów. Najpierw egipskie władze poinformowały o utracie łączności z załogą. Następnie ogłoszono, że samolot pomyślnie przekroczył granicę Egiptu i dopiero za jakiś czas poinformowano o katastrofie samolotu z 224 osobami na pokładzie. Pierwsze potwierdzone wiadomości o katastrofie ukazały się w Reuters i Sky News.
***
1 listopada został ogłoszony Dniem Żałoby Narodowej w Rosji: wszystkie imprezy rozrywkowe zostały odwołane, a niektórych wykonawców nie poinformowano o wstrzymaniu zaplanowanych występów w m.in. Petersburgu..
Tego samego dnia pierwszy wiceprzewodniczący Komisji ds. Przemysłu Dumy Państwowej Władimir Guteniew zaproponował ustawowy zakaz w Rosji korzystania z samolotów mających powyżej 15 lat. Ponieważ za jedną z głównych przyczyn katastrofy samolotu w pierwszych dniach uważano właśnie usterkę maszyny należącej do Kolagymavii, na jakość obsługi której często skarżyli się zarówno pasażerowie jak i załoga.
2 listopada Władimir Putin złożył kondolencje rodzinom i bliskim zaginionych w katastrofie lotniczej.
W kolejnych dniach światowe media, eksperci i działacze państwowi omawiali możliwe przyczyny katastrofy. Istniały trzy wersje: usterka techniczna samolotu, skutki naprawy złej jakości airbusu w 2001 roku po uszkodzeniu tylnej części i wybuch. Nawiasem mówiąc, pierwsza wersja o tym, że był to zamach, została sformułowana przez stronę egipską 4 listopada.
6 listopada Władimir Putin oświadczył o zawieszeniu połączeń lotniczych z Egiptem. Brytyjski wywiad doniósł o przechwyceniu rozmów terrorystów, gdzie była mowa o zaplanowanym zamachu na pokładzie samolotu.
7 listopada Rosturizm (Państwowa Agencja Turystyczna, przyp. tłum.) opublikował informacje o ewakuacji wszystkich Rosjan z Egiptu i procedurze ich wywozu. Turyści mogli wziąć ze sobą tylko bagaż podręczny a pozostawione rzeczy „leciały do domu” osobnymi lotami.
W kolejnych dniach zostały przeprowadzone ekspertyzy międzynarodowe i rozszyfrowywano „czarne skrzynki”. Eksperci zastanawiali się, kto stoi za wybuchem samolotu, i dlaczego załoga nie zasygnalizowała „SOS”. Francuska gazeta „Charlie Hebdo” publikowała komiksy o katastrofie lotniczej.
17 listopada FSB (Federalna Służba Bezpieczeństwa, przyp. tłum.) oficjalnie potwierdziła, że przyczyną katastrofy А321 stał się zamach dokonany za pomocą ładunku wybuchowego o mocy do 1 kg trotylu.
Komisja ds. Polityki Społecznej Petersburga, poinformowała o zidentyfikowaniu 220 ciał ofiar.
20 listopada Duma Państwowa i Rada Federacji zebrały się na wspólne posiedzenie dotyczące walki z terroryzmem.
23 listopada ekspertyza chemiczna wraku samolotu pokazała, że bomba na pokładzie została przymocowana pod fotelem 15-letniej dziewczyny. Pasażerowie na miejscach 30A i 31A zginęli natychmiast.
24 listopada Szef Ministerstwa Obrony Narodowej FR Siergiej Szojgu oświadczył, że sprawcą katastrofy А321 jest ugrupowanie terrorystyczne Wilayat Sinai.
26 listopada prezydent Francji Francois Hollande poinformował, że Rosja może liczyć na pomoc Francji podczas dochodzenia w sprawie zamachu na pokładzie А321.
30 listopada Ministerstwo Sytuacji Nadzwyczajnych Rosji zakończyło wywóz z Egiptu bagaży rosyjskich turystów.
***
W grudniu w Rosji został wzmocniony poziom bezpieczeństwa we wszystkich miastach i miejscach masowych skupisk ludzi. Większość ofiar została pochowana przez rodziny, ale kilka ciał nie zidentyfikowano. Z kolei linia lotnicza Kogalymavia postanowiła domagać się odszkodowania za katastrofę lotniczą od Egiptu.
7 grudnia 214 rodzin otrzymało ciała swoich bliskich do pochówku.
10 grudnia rodziny ofiar katastrofy złożyły skargę do Basmannego Sądu w Moskwie na Szefa Komitetu Śledczego Rosji Aleksandra Bastrykina w sprawie jego bezczynności a także machinacji z wypłatą odszkodowań dla linii Kogalymavia oraz towarzystwa ubezpieczeniowego Ingosstrach. Adwokat Igor Trunow, do którego o pomóc zwróciło się już 35 rodzin, powiedział, że będzie domagać się wypłaty ubezpieczenia na kwotę 22 mln rubli za każdego zmarłego.
14 grudnia władze Egiptu poinformowały, że ślady zamachu lub innych działań przestępczych nie zostały znalezione na miejscu katastrofy А321. Z kolei Międzynarodowa Komisja ds. Zbadania Przyczyn Katastrofy podała do wiadomości, iż zostało zakończone fotografowanie w wymiarze 3D szczątków samolotu, które znajdują się na miejscu katastrofy.
16 grudnia ciała 7 ofiar katastrofy wciąż pozostają niezidentyfikowane.
100miesięczna Darina, jedna z pasażeów lotu 9268. Za: change.org
Tablica upamiętniająca
Po kilku godzinach od momentu potwierdzenia wiadomości o katastrofie lotniczej mieszkanka Sankt Petersburga Ksenia Aleksandrowa zaproponowała postawić tablicę upamiętniającą ofiary katastrofy lotniczej. Zarejestrowała petycję i poprosiła o podpis wszystkich wspierających tę inicjatywę. Zebrano pod nią już ponad 278 tysięcy nazwisk, a sugestie dotyczące instalacji tablicy skierowane są do Prezydenta Władimira Putina i Gubernatora Sankt Petersburga Georgija Połtawczenki.
Tę inicjatywę również poparła organizacja pozarządowa „Przerwany lot”.
Teraz już jest pomysł, jak powinna wyglądać tablica upamiętniająca. Jednak na razie w Petersburgu, w obwodzie leningradzkim, w Pskowie i innych miastach trwają pogrzeby i ta kwestia jeszcze nie była dokładnie omówiona. Możliwe, że ten pomnik zostanie poświęcony nie tylko zaginionym w katastrofie lotu 9268, ale i innym ofiarom wypadków lotniczych związanych z Petersburgiem. Krewni zaginionych w katastrofie lotu 612 „Anapa-Petersburg” w 2006 roku czekają na to już przez 9 lat. Ale jesteśmy aktywnie zaangażowani w zbieranie funduszy na pomnik i już mamy 271 704 rubli.
opowiadają przedstawicieli organizacji.
Rosyjski Związek Młodzieży zwrócił się z prośbą do rzeźbiarza Zuraba Cereteli – autora pomnika Zwycięstwa i pomnika Piotra w Moskwie – o projekt tablicy upamiętniającej. Artysta juz się zgodził.
VKontakteWiększość mieszkańców Sankt Petersburgu jest przekonana, że tablica powinna zawierać rzeźbę „głównego pasażera”, 10-miesięcznej Dariny Gromowej, zdjęcie której przed ostatnim lotem А321 opublikowała jej mama. Ale gdzie tablica będzie postawiona – na lotnisku Pułkowo lub poza nim – jeszcze nie wiadomo. Również do tej pory nie jest jasne, kto będzie finansować projekt. Początkowo zleceniodawcą miały zostać władze miasta. Jednak niedługo przed publikacją materiału okazało się, że administracja miasta zrezygnowała z finansowania tablicy upamiętniającej ofiary katastrofy.
Gdzie wypoczniesz, obywatelu Rosji?
Egipt zawsze był jednym z najbardziej popularnych miejsc dla rosyjskich turystów – jest niedrogi a usługi są wysokiej jakości. Wiele biur turystycznych specjalizowało się wyłącznie w wycieczkach do Egiptu i Turcji. Jednak po zakazie lotów do Egiptu (i teraz w grudniu także do Turcji) przedstawiciele firm zajmujących się tymi kierunkami stwierdzili, że mają tylko dwie opcje: albo odejść z rynku albo zmienić profil na rosyjskie regiony, bardziej bezpieczne z punktu widzenia przelotów.
Przedstawiciele biur podróży są pewni, że część Rosjan po prostu zrezygnuje z zimowego wypoczynku, a druga część — przestawi się na podróże po Rosji. Przy okazji system „all-inclusive” już proponują wdrożyć w wielu hotelach Krymu i Soczi.
Znaczna część turystów będzie preferowała podróże do Południowo-Wschodniej Azji, Indii, Zjednoczonych Emiratów Arabskich. W rządzie nie wykluczają możliwości konsolidacji operatorów, aby mogli utrzymać się na rynku.
Jednak warto pamiętać również o stronie finansowej tej branży. Na przykład w pierwszych dniach zawieszenia połączeń lotniczych pomiędzy państwami niektórym biurom udało się zaoferować swoim klientom wymianę już zakupionych wycieczek do Egiptu na jeszcze wtedy „dostępną” Turcję i na Cypr.
Teraz poszkodowani turyści zwracają się do sądu w celu odzyskania pieniędzy za anulowane wycieczki do Egiptu i Turcji. A najbardziej odważne osoby nadal latają do ciepłych krajów przez Białoruś. Jednak, jak twierdzą w rządzie FR, wkrótce nawet ta możliwość dla Rosjan będzie niedostępna.
Czego się obawiasz, obywatelu Rosji?
76% Rosjan popiera zakaz lotów do Egiptu. Wielu z nich to osoby w wieku emerytalnym z Moskwy i Petersburga, a także ci, co nigdy nie byli na wakacjach w Egipcie i nie zamierzają tam jechać. Mimo to tylko 11% Rosjan obarcza odpowiedzialnością terrorystów za katastrofę А321. 32% osób jest pewne, że katastrofa lotnicza została spowodowana zaniedbaniem ze strony służby bezpieczeństwa lotniska w Szarm el-Szejk. 25% wierzy w udział służb specjalnych Egiptu, a 8% obwinia USA. Warto dodać, że w pierwszych dniach po katastrofie właśnie starsze osoby bardziej wierzyły w wersję zamachu, a młodzież – wręcz przeciwnie –w techniczną usterkę samolotu.
Niewątpliwie jednym z największych wstrząsów dla Rosjan stało się zablokowanie połączeń lotniczych z Egiptem, a później również zakaz lotów do Turcji.
Większość turystów, która zaplanowała wakacje w pierwszych dniach listopada, nie tylko nie zrezygnowała z podróży, ale i zaczęła szukać dogodnych połączeń a nawet dalej korzystać z usług Kogalymavia. Po otrzymaniu wiadomości o katastrofie aerobusu А321 mniej niż 20 osób zgodziło się zwrócić bilety na następny lot tej samej linii z Petersburga do Szarm el-Szejk.
На концерте Шевчука под песню памяти жертв А321 зал встал на колени. Видео pic.twitter.com/hh5nY7Nr9N
— Ирина Зимина (@iri3ka) December 7, 2015
40 дней со дня этой ужасной трагедии над Египтом, А321 – 224 чел. погибло. Скорбим! Виновным не уйти от наказания. pic.twitter.com/yaJz6sujTf
— Александр Дедуренко (@ADedurenko) December 9, 2015
Także teraz wielu Rosjan rzeczywiście zastanawia się nad odwiedzaniem rosyjskich kurortów zimowych, na przykład w Soczi. Nawiasem mówiąc, w najbliższych miesiącach według prognoz biur turystycznych nastąpi tam prawdziwy boom turystyczny. A dla tych, co marzyli rozkoszować się słońcem dostępnego Egiptu, nie ma zbyt wielu opcji – i wszystko jest o wiele droższe.
Większość Rosjan planuje przełożyć swój wypoczynek na marzec, mając nadzieję, że do tego czasu połączenia lotnicze między krajami zostaną przywrócone.
***
Warto przypomnieć, że katastrofa lotnicza lotu 9268 Szarm el-Szejk – Sankt Petersburg wpłynęła nie tyle na plany wyjazdowe turystów, ale na stosunek Rosjan i rządu Federacji Rosyjskiej do ewentualnych zamachów wewnątrz kraju.
Oczywiście niektórzy po prostu zaczęli unikać lotów i zrezygnowali z podróży do egzotycznych krajów, a po wydarzeniach w Paryżu – także do krajów Unii Europejskiej. Ale są też tacy, którzy nieustraszenie wpisują w wyszukiwarce „jak dojechać do Hurghady pociągiem” i szukają lotów z Mińska, aby w końcu wyjechać na ten długo wyczekiwany wypoczynek.
Tłumaczenie: Polina Khinimchuk
Zdjęcie u góry: piotr mamnaimie. Źródło: Flickr
***
Przyznam, że problem dotyczy nie wypoczynku lub zawieszonych połączeń lotniczych – to problem o wiele poważniejszy. Rosja już nie raz była narażona na ataki terrorystyczne – eksplozje w metrze i na lotnisku w Domodiewie, w budynkach mieszkalnych, w szkole i teatrze na Dubrowce. Dlatego wydaje się logicznym wzmocnienie w całym kraju poziomu bezpieczeństwa w miejscach dużych skupisk ludzi, wprowadzenie dodatkowych kontroli bagażu i podejrzanych osób, zwiększenie liczby patroli. Natomiast wysocy urzędnicy, Duma Państwowa i Rada Federacji proponują zwiększyć kary za wszelkie przejawy terroryzmu – od postów na portalach społecznościowych do terroryzmu „telefonicznego”.
