Lublin jest największym miastem Polski Wschodniej i leży blisko granicy Unii Europejskiej. Dzięki dogodnemu położeniu na granicy Wschodu i Zachodu Europy, na przecięciu odwiecznych szlaków komunikacyjnych i kulturowych, od setek lat pełnił rolę bramy pomiędzy tymi dwoma światami. Dlatego też, już po raz trzeci, Lublin będzie gospodarzem kongresu, którego misją jest inspirowanie współpracy ponad granicami, jak też wzajemne przekazywanie idei oraz doświadczeń pomiędzy Unią Europejską i krajami leżącymi za jej wschodnią granicą.
Kongres Kultury Partnerstwa Wschodniego 2011, źródło: epccongress.eu
Kongres Kultury Partnerstwa Wschodniego (KKPW), zorganizowany w Lublinie w 2011 roku, doprowadził do wyrażenia realnych potrzeb kultury krajów Partnerstwa Wschodniego. Artyści, artystki, osoby będące menadżerami i animatorami kultury, przedstawiciele i przedstawicielki ministerstw, samorządów, organizacji pozarządowych i środowisk akademickich i mediów z krajów Partnerstwa Wschodniego, Unii Europejskiej, a także z Rosji i pozostałych krajów europejskich (łącznie 17 państw) apelowali o zbudowanie wspólnej europejskiej przestrzeni kulturowej, włączającej kraje Partnerstwa Wschodniego i respektującej ich różnorodność w sferze prawnej, społecznej i ekonomicznej. Wśród rekomendacji KKPW znalazły się propozycje stworzenia profesjonalnych programów edukacyjnych i mechanizmów finansowych dla artystów i praktyków kultury w krajach PW, ułatwienia współpracy kulturalnej i mobilności artystów i menadżerów kultury między PW a UE. Najważniejszym zadaniem pracy po Kongresie stało się zbudowanie Sieci Współpracy Kulturalnej Partnerstwa Wschodniego.
W 2012 roku Lublin zorganizował Kongres Inicjatyw Europy Wschodniej (KIEW) – spotkanie przedstawicieli i przedstawicielek samorządów lokalnych, władz centralnych, organizacji pozarządowych, instytucji społecznych i edukacyjnych. Celem KIEW było inspirowanie skutecznej i trwałej współpracy transnarodowej, wzmacnianie współpracy rozwojowej, integrowanie środowisk, stymulowanie dialogu pomiędzy władzami lokalnymi i regionalnymi. Rekomendacje w ramach czterech obszarów programowych: „dobre rządzenie”, „społeczeństwo obywatelskie”, „kultura bez granic”, „edukacja/nauka” zostały przekazane wszystkim najważniejszym decydentom oraz dyplomatom, zajmującym się tematyką współpracy Unii Europejskiej i jej wschodnich sąsiadów.
W dniach 1-3 października 2013 roku podczas II Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej połączymy obie te inicjatywy, dzięki czemu Lublin stanie się miejscem dialogu środowisk kultury i edukacji, władz samorządowych i państwowych, twórców i decydentów. Program KIEW 2013 obejmie aż siedem linii programowych, w tym zupełnie nowe, takie jak „turystyka”, „innowacje społeczne” oraz „społeczna odpowiedzialność biznesu”. Rejestracja jest już możliwa pod adresem www.kongres.lublin.eu
W ramach tegorocznego Kongresu proponujemy również specjalny program – „Kultura dla Partnerstwa Wschodniego”. Uznajemy bowiem kulturę za szczególnie istotny czynnik warunkujący rozwój społeczny i ekonomiczny, budujący dialog ponad granicami i otwierający nowe możliwości realizowania się w wymiarze ponadnarodowym, a szczególnie – w wymiarze europejskim. Zarówno w perspektywie historycznej, jak i biorąc pod uwagę współczesne ambicje cywilizacyjne, kraje Partnerstwa Wschodniego są immanentną częścią kultury europejskiej. We wspólnej Europie to właśnie artyści i operatorzy kultury stają się aktywnymi podmiotami współpracy międzynarodowej, kreatorami nowych jej modeli i generatorami inicjatyw transgranicznych. Kongresowym spotkaniom towarzyszyć będą prezentacje artystyczne oraz pokazy najlepszych praktyk kulturowych, ukazujące różnorodność współczesnych kultur krajów Partnerstwa Wschodniego.
Podczas KIEW 2013 rozstrzygnięta zostanie druga edycja Konkursu na najlepsze projekty transgraniczne. Projekty uhonorowane w ubiegłorocznym konkursie już teraz są dla wielu osób i instytucji publicznych punktem odniesienia, jak można na obszarze Europy Wschodniej działać kreatywnie i innowacyjnie społecznie.
Kongres Inicjatyw Europy Wschodniej wraz z imprezami towarzyszącymi jest realizowany w ramach działalności think-tanku Centrum Kompetencji Wschodnich, który został powołany przez Prezydenta Miasta Lublin, Marszałka Województwa Lubelskiego oraz dyrektora Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) w Polsce. Wzajemne wsparcie partnerów w realizacji Kongresu jest dodatkową gwarancją, iż wydarzenie to będzie udanym przedsięwzięciem o znaczeniu transeuropejskim, przyczyniającym się do budowania trwałych relacji i będącym istotnym projektem wdrażającym strategię Europejskiej Polityki Sąsiedztwa.