Eastbook

Myśląc o rosyjskich samochodach widzi się przede wszystkim kanciaste Łady, najczęściej model 2107 nazywany Siedmiorką, lub Samary. Obydwa modele były produkowane w Związku Radzieckim i w Rosji przez prawie 30 lat, stąd ich ogromna popularność na drogach całego byłego ZSRR, a także na Youtube, gdzie stały się nieodłącznym elementem wschodniego „agrotuningu”. Taka stara Łada, obniżona i z dołączonym spoilerem robi na rosyjskiej prowincji porównywalną karierę, jak w Polsce zajeżdżone Hondy Civic i Volkswageny Golfy. Tym co łączy Łady z wspomnianymi władcami polskich szos jest prostota konstrukcji, tanie i łatwo dostępne części oraz niskie koszty eksploatacji. Dokładając do tego czar młodości, gdyż dla wielu Rosjan właśnie Łady 2107 i Samary to pierwsze samochody, można zrozumieć powszechne pozytywne komentarze dotyczące tych modeli w rosyjskim internecie. Zwłaszcza że odpowiednio tuningowane potrafią zaskoczyć…

Wspomniane modele, chociaż na wschodzie powszechne, łączy fakt, iż nie są już produkowane. 17 kwietnia 2012 roku zaprzestano produkcji modelu 2107, w 2013 z linii produkcyjnej zjechała ostatnia Samara. I chociaż obydwa modele będą zapewne jeszcze długo stanowić ozdobę rosyjskich dróg, dostarczając zarobku mniej obeznanym z technologią mechanikom, to rosyjska motoryzacja weszła już w nową erę.

Granta i Kalina dla każdego Rosjanina

Historia Łady Kaliny rozpoczęła się jeszcze w latach 90. Firma AwtoWAZ, do której należy marka Łada zaczęła prace koncepcyjne w 1993 roku, a w 1998 Kalina otrzymała swoją nazwę. Do produkcji trafiła ostatecznie w 2004 roku. Tak długi cykl produkcyjny odbił się na świeżości niektórych rozwiązań, jednakże sylwetka opracowana na podstawie modeli matematycznych, a nie a za pomocą wykorzystania możliwie największej ilości kątów prostych sprawiła, że Kalina stała się symbolem nowej historii Łady. Samochód nie tylko zaprezentował nowy design, odróżniając się od równolegle produkowanych kanciastych modeli, ale także wprowadzał zupełnie nowe standardy. Wspomaganie kierownicy, szeroka gama kolorów, możliwość wyposażenia pojazdu w system ABS, czy poduszki powietrzne sprawił, że model znacząco odróżniał się od poprzedników. Był również bezpieczniejszy niż wszystkie inne produkowane ówcześnie samochody grupy AwtoWAZ. Obecnie Kalina doczekała się już 2 serii, produkowanej od 2013 roku.

Jednym z najpopularniejszych modeli nowego pokolenia rosyjskich samochodów była niewątpliwie Łada Priora, produkowana do dzisiaj. Zbudowana na płycie podłogowej popularnej Łady 110, została wyprodukowana w liczbie ponad miliona egzemplarzy. W nowym modelu chwalono nie tylko nowoczesny design i wykończenie wnętrza, ale postawienie większego nacisku na komfort użytkowania, a także bezpieczeństwo. Chwalono lepsze wykończenie, poprawienie zabezpieczenia antykorozyjnego i wyciszenie modelu. Wszystkie te zalety, w połączeniu z atrakcyjną ceną sprawiały, że przez lata Priora pozostawała najpopularniejszym rosyjskim samochodem przebijając milion sprzedanych egzemplarzy. Priora zbliżyła się również do swoich zachodnich konkurentów za sprawą przyzwoitego silnika 1.6 pozwalającego rozpędzić maszynę do 170 kilometrów na godzinę nie bankrutując przy tym na najbliższej stacji paliw, gdyż spalanie wynosiło około 7 litrów benzyny na 100 kilometrów.

W 2011 roku zaprezentowano, zbudowany na bazie Kaliny model Granta, dłuższy i bardziej pakowny. Samochód mimo przeciętnych osiągów i dość ubogiego wyposażenia miał osiągnąć wielkie cele. Zastąpić ostatecznie Ładę 2107 i Samarę, stając się samochodem dla każdego Rosjanina. Drogą do osiągnięcia tych zamierzeń miała być szeroko zakrojona akcja marketingowa oraz cena. Nazwę modelu wybrano na drodze ogólnokrajowego plebiscytu, nagradzając pomysłodawcę Ładą Kaliną. Nazwa kodowa samochodu w okresie projektowania brzmiała „low cost”, co wskazywało gdzie AwtoWAZ zamierzał szukać przewag rynkowych. Podstawowa wersja Granty posiadała poduszkę powietrzną kierowcy i na tym lista udogodnień się zamykała. Brak luksusów wynagradzała absurdalnie niską ceną, bo z salonu można było wyjechać nową Grantą płacąc w przeliczeniu 22 200 PLN (w roku debiutu).

Rosyjska dusza i francuskie pieniądze

Kalina, Priora i Granta nie tylko przetarły szlaki dla nowych, bardziej ambitnych projektów motoryzacyjnych AwtoWAZa, ale dały w miarę solidną bazę ekonomiczną do ich realizacji. Rosjanie postanowili rozpocząć konkurowanie z koreańskimi samochodami, które oferowały znacznie więcej udogodnień niż ich rosyjscy konkurenci. O ile w segmencie najtańszych samochodów Łada nie miała w zasadzie poważnej konkurencji, o tyle „średnia półka” była dla niej trudnym polem bitwy. Skrzydeł spółce AwtoWAZ dodało również wykupienie w 2012 roku większościowego pakietu akcji przez koncern Renault-Nissan. Moce produkcyjne zostały zwiększone, znalazły się pieniądze na nowe inwestycje, co zaowocowało opracowaniem nowej płyty podłogowej i całkowicie nowych konceptów – XRAY oraz Vesty.

Współpraca z Renault to jednak nie tylko dostęp do nowych technologii, ale również ujednolicenie części rozwiązań. W efekcie pojawiły się zarzuty, że nowe modele Łady to „poprzebierane” Dacie. Model XRAY, czyli nowy rosyjski crossover faktycznie powstał na płycie podłogowej Dacii, jednak Rosjanie chwalą się, że zastosowano w niej ponad 500 usprawnień. XRAY otrzymał mocniejsze silniki niż dotychczasowe Łady, a jego produkcja seryjna rozpoczęła się w 2015 roku. Inaczej wygląda historia modelu Vesta, dla którego opracowano nową płytę podłogową Lada B/C. AwtoWAZ zadbał, aby 60% komponentów było produkowane w zakładach w Togliatti, a 70% sprzedaży prowadzone ma być na rodzimym rynku.

 

Vesta z marszu zdobyła w Rosji popularność za sprawą połączenia nowoczesnego designu, atrakcyjnej ceny oraz rodzimej produkcji. Dziennikarze chwalili nowy samochód przede wszystkim za wygląd, gabaryty, przestronne i atrakcyjne wnętrze oraz doskonale opracowane podwozie. Dostało się natomiast automatycznej skrzyni biegów, komputerowi pokładowemu, stukającemu zawieszeniu oraz… wycieraczkom, które drapały szyby. W kampanii promocyjnej Łada liczyła nie tylko na wsparcie Władimira Putina, który testował Vestę, ale również odwoływała się do rosyjskiego patriotyzmu. Ukazując w filmie zalety nowego samochodu lektor przekonuje, że warto sięgnąć po Ładę, bo „my znamy nasz kraj, a nie adaptujemy się do niego”. Tym samym marketingowcy z Łady próbowali przypomnieć, że większość modeli zagranicznych marek musi być specjalnie adaptowana do potrzeb rosyjskiego rynku, aby wytrzymać na tamtejszych drogach. Obecnie Łada skupia się na dalszym rozwoju nowej linii stylistycznej, a w tym roku do produkcji ma trafić nowy crossover o nazwie XCODE.

Samochód dla przeciętnego Iwana

Pomimo iż w Moskwie trudno to zauważyć przez natłok niemieckich SUVów, to właśnie Łada od lat pozostaje liderem na rynku. Goniona przez konkurencję z Azji nie może jednak pozostawać spokojna. Według danych agencji Autostat.ru w ciągu 3 kwartałów 2017 roku liderem sprzedaży, z udziałem 34,8% rynku pozostaje koncern AVTOVAZ-Renault-Nissan z 391 825 sprzedanymi samochodami. Mimo to najpopularniejszym modelem jest obecnie KIA Rio, drugie miejsce zajmuje Łada Granta, a trzecie Łada Vesta. Mimo to statystyki pokazują, że za wyjątkiem Kaliny, wszystkie produkowane przez AwtoWAZ modele znajdują się na liście najpopularniejszych rosyjskich samochodów. Koncern zawdzięcza swój sukces nie tylko atrakcyjnej polityce cenowej, ale również aktywnej polityce władz obliczonej na wspieranie przemysłu motoryzacyjnego w Rosji. Według raportu EY “Overview of the Russian and CIS automotive industry” Rosja w samym tylko 2017 roku wesprze sektor automotive 60 miliardami rubli.

Oprócz wsparcia finansowego ze strony władz AutoWAZ, podobnie jak inni rosyjscy producenci, może liczyć na dobrą reklamę. Za promocję modelu Kalina Sport wziął się Władimir Putin, który w 2010 postanowił za jednym zamachem wypromować nowy model Łady, system nawigacji GLONASS oraz drogę z Chabarowska do Czyty łączącą europejską część Rosji z azjatycką. Nawigacja nie zawiodła, ale 2000 kilometrów drogi wykończyło Kalinę, którą w trasie trzeba było wymienić na drugi model. Putin i Łada nie mają zresztą do siebie szczęścia, kiedy przyszło do testów modelu Granta prezydent chciał rozpocząć poznawanie samochodu od bagażnika. Ten jednak odmówił współpracy zarówno Putinowi, jak i dyrektorowi AwtoWAZa. Silnik rosyjskiej produkcji miał również problemy z odpaleniem. Najmniej problemów prezydentowi sprawiła Łada Vesta, którą w 2015 roku przyjechał na spotkanie klubu Valdai. Niezależnie od niedoskonałości Putin chwalił każdy z testowanych przez siebie samochodów.

Rosyjski przemysł motoryzacyjny korzysta na słabym rublu, który pozwala mu obniżać ceny względem importowanej konkurencji. W utrzymywaniu dobrej pozycji rynkowej pomaga mu nie tylko koniunktura, ale również polityka władz, która wyraźnie dąży do wspierania i utrzymywania pozycji rodzimej marki. Efektem jest wzrost sprzedaży samochodów w 2017, w segmencie aut nowych. Możliwe, że Rosjanie skorzystają na mariażu Łady i Renault w stopniu porównywalnym z przejęciem Skody przez grupę WAG. Na pewno Łada pozostanie w najbliższych latach oczkiem w głowie rosyjskich władz, a co za tym idzie można oczekiwać nowych motoryzacyjnych premier na moskiewskich salonach.