Eastbook

2012 dla Unia Europejskiej to rok burzliwy. Jej odporność na ekonomiczne zawirowania stanęła pod znakiem zapytania, a te dwanaście miesięcy przez wielu zostaną zapamiętane jako okres, w którym obywatele, państwa i sama Unia musieli walczyć o przetrwanie w dotychczasowym ekonomiczno-politycznym układzie. Jednakże w przerwach całego zamieszania Unia miewała całkiem dobre momenty, którym prawdopodobnie uda się przejść do historii i które napawają nadzieję na kolejny rok. Oto – bardzo wybiórcze – zestawienie dziesięciu wydarzeń, znaczących momenty wzlotów i upadków Unii w 2012 roku.

10. Zniesienie wiz

W czerwcu Komisja Europejska rozpoczęła oficjalny dialog z Gruzją dotyczący zniesienia wiz. Celem tych działań jest monitorowanie spełniania warunków istotnych dla procesu przyszłego uruchamiania ruchu bezwizowego dla obywateli Unii i jej sąsiadów – m.in. kraje Partnerstwa Wschodniego. Co warte wspomnienia, perspektywy zmiany zasad przekraczania granic są dyskutowane także z Kosowem.

9. Chorwacja na ostatnim odcinku biegu do Unii Europejskiej

Chorwacja stanie się 28 członkiem Unii 1 lipca. Rozmowy akcesyjne zostały zamknięte jeszcze latem 2011, a traktat podpisano w grudniu tego samego roku. To jednak referendum 22 stycznia, w którym 66% Chorwatów opowiedziało się za wstąpieniem do Unii, oraz ratyfikacja 4 kwietnia ostatecznie zamknęły procedurę.

8. Finansowy skandal na Wyspach

27 czerwca Barclays poszedł na ugodę ze Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią w efekcie skandalu, jaki wstrząsnął Wyspami – i nie tylko – związanym z ustalaniem stop procentowych kredytów na londyńskim rynku bankowym w latach 2005-2009. Postępująca reakcja łańcuchowa zatrzęsła fundamentami sektora bankowego także w Unii i Stanach, a jej skutek to nie tylko rezygnacja Boba Diamonda, szefa Barclays. Śladami Barclays podążyły inne brytyjskie i amerykańskie banki, również objęte śledztwem – w tym UBS, Deutsche Bank, JPMorgan Chase i Citigroup.

7. Olimpiada w Londynie: nowa nadzieja

Tuż po skandalu, który wstrząsnął nie tylko Wyspami, ale i Europą kontynentalną, Londyn miał zaszczyt gościć Olimpiadę. Przez wielu impreza została odczytana jako możliwość pozytywnego odbicia się Wielkiej Brytanii, poprawy wizerunku, celebracji igrzysk wspólnie z gośćmi z całego świata. Udało się – oprócz świetnego widowiska drużyna unijnego kraju zajęła 3 miejsce w klasyfikacji medalowej z 65 krążkami, w tym – 29 złotymi, za Stanami Zjednoczonymi i Chinami. To najlepszy wynik Wyspiarzy od 1908 roku – Igrzysk, które też miały miejsce w ich stolicy.

6. Boska cząstka

Odkrycie bozonu Higgsa za pomocą Wielkiego Zderzacza Hadronów ulokowanego w Szwajcarii – projektu, w którym bierze udział większość krajów unijnych – zostało nazwane największym przełomem naukowym 2012 roku. O wydarzeniu poinformowano w lipcu 2012 – bozon Higgsa był najbardziej poszukiwaną cząstką we współczesnej nauce, „boską cząstką” stanowiącą możliwy dowód dla wielu fundamentalnych teorii. Wg fizyka Briana Coxa „Odkrycie higssona to jedno z największych odkryć w całej historii nauki”.

Obejrzyj, na czym polega unikalność bozonu Higgsa:

5. Protesty w Europie

Cięcia w opiece zdrowotnej, edukacji i systemie emerytalnym, a do tego reformy finansowe, ponownie stały się ogniwem zapalnym dla protestów obejmujących w praktyce wszystkie grupy społeczne, m.in. w Hiszpanii, Grecji i Rumunii. Samą Hiszpanię dotknęła druga już z kolei recesja w ciągu ostatnich trzech lat, a bezrobocie sięgnęło 25%. Kulminacją demonstracji były protesty grudniowe obejmujące 55 miast w tym kraju.

Przez kontynent przeszła też fala demonstracji przeciwko ACTA, doprowadzając do braku jej planowanej na wiosnę ratyfikacji przez unijnych krajów.

Możliwe też, że byliśmy świadkami przebudzenie tendencji separatystycznych w ramach integrującej się dotąd Unii.

4. Grecja głosuje za zachowaniem euro

17 czerwca Grecja zagłosowała za pozostaniem w strefie euro po tym, jak siły polityczne doprowadziły kraj na skraj ekonomicznej katastrofy. Przyszłość waluty w kraju wisiała na włosku po zmianie ekipy rządzącej, której nie udało się wyciągnąć Grecji z trudnej sytuacji.

3. Pokojowy Nobel dla Unii Europejskiej

Pomimo burzliwej pogody, w czasie której Unia stanęła m.in. w obliczu załamania strefy euro, a poszczególni członkowie musieli się uporać z lokalnymi niepokojami społecznymi, w grudniu UE oficjalnie świętowała odebranie Pokojowej Nagrody Nobla. Opinie co do słuszności werdyktu były i są podzielone – wielu argumentowało, że nagroda została przyznana niezasłużenie, choćby ze względu na kontekst kryzysu ekonomicznego mającego dotkliwy wpływ na sytuację obywateli wielu unijnych krajów. Obrońcy zwracali jednak uwagę na rolę odegraną przez Unię w ramach długofalowych działaniach na rzecz utrzymania pokoju – w Europie i poza nią.

2. Bezrobocie osiąga rekordowy poziom

Koniec roku był świadkiem pobicia smutnego rekordu: wg Eurostat listopadowe bezrobocie wynoszące 11,8% w strefie euro było najwyższym od 1999 roku, czyli wprowadzenia wspólnej waluty. Przykładowo Grecja boryka się z 26%, a Hiszpania walczy z dotkliwym brakiem pracy w grupie młodych ludzi poniżej 25 roku życia. Tutaj mamy do czynienia z poziomem aż 56,5%.

1. Kryzys strefy euro

Bez zaskoczeń. Pierwsze miejsce w pełni zasłużone – problem nie schodził z głównych stron przez bite dwanaście miesięcy. 2012 to kolejny rok kryzysu, który, w opinii niektórych, został zażegnany – nawet Jose Manuel Barroso oficjalnie ogłaszał jego wygaśnięcie: „W 2013 nie będziemy sobie już zadawać pytania, czy euro przetrwa”. Inni wykazują mniej optymizmu w obliczu m.in. rekordowego bezrobocia w UE. Kanclerz Angela Merkel w swoim noworocznym przemówieniu przestrzegła, iż czeka nas kolejnych dwanaście wyboistych miesięcy.

Żródła: The Guardian , The Telegraph, EUROPA